Dag Lukas,
Je vraag is: Hoe kan de ECB de inflatie in de EU verhogen?
Ten eerste, moet dat dan een boodschap aan de ECB zijn? En, past het inflatiemandje nog bij de werkelijke ontwikkelingen in de economie? Die laatste vraag laat ik even buiten beeld.
Inflatie is een fenomeen in de reële economie. Natuurlijk, centrale banken proberen met monetaire beleidsinstrumenten de reële economie de beïnvloeden. Via monetaire transmissie.
De veranderingen in M (geldhoeveelheid) X V ( de omloopsnelheid van het geld) zou grosso modo in verband staan met de verandering van het prijspeil (inflatie) X GDP groei.
De geldhoeveelheidsgroei is hoog geweest en heeft aan de andere kant van de vergelijking de GDP groei enigszins op gang gekregen en de inflatie slechts zeer weinig. Misschien dat één en ander te wijten is aan een beperkte omloopsnelheid van het geld. Het geld is er, het weet alleen niet genoeg te rollen. Dit was mijn stellingname gedurende de slechtste jaren van de kredietcrisis. Ik denk echter dat er in ieder geval nóg een reden is waarom geldhoeveelheidsgroei niet genoeg tot inflatie leidt. Een onderzoek naar de cijferreeksen van circa de sixties tot de nineties van de vorige eeuw gaf al aan dat de factor M (geldhoeveelheid) afnam in effectiviteit als aanjager van inflatie en groei omdat door financiële innovaties de verhoudingen veranderden. Begin jaren tachtig zag je bijvoorbeeld een breuk door het toegenomen gebruik van credit cards.
Door meer innovaties, maar zeker door de kredietcrisis, zijn we mijns ziens buiten de normale verdeling getreden. De lineaire normale verdeling die ten grondslag ligt aan allerlei voorspellingen. De St. Louis equation (MxV=PxY) is niet het enige antwoord meer. De ECB is op directere stimulering overgegaan door met QE de rente naar 0% te brengen. Die basis van 0% (of die aankomende -0,5%) ligt óók buiten de normale verdeling. Een daling van de rente van 6% naar 4% heeft een geweldig effect in de economie gehad, maar een verdere daling van dichtbij nul naar de andere kant van dichtbij nul procent levert geen significante effecten meer in de reële economie. De monetaire transmissie is alleen nog te vinden in de psychologie. Denk onder andere aan de 'hommeltoespraak' van Dragi in 2012. De psychologie die daar van uit ging was sterker dan de kracht van de daadwerkelijke inkoopacties.
De stijging van de inflatie moeten we denk ik zoeken in de directe beïnvloeding van de echte (reële) economie. Overheidsstimulering? Hellep. Nou ja, … een paar jaar geleden had professor Richard Koo het al over het Macro Prisoners dilemma: de ECB stimuleert, maar wat deden de afzonderlijke landen? Niets. Die waren scherp aan het bezuinigen om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. In de hoop dat een ander land in de EU dan maar wel de kraan open durfde te draaien en een steun zou zijn voor economische groei in de Eurozone. Maar dat gebeurde niet of nauwelijks, of in ieder geval niet op tijd. Volgens Koo zou het effect het grootste zijn als monetair beleid en fiscaal beleid (plus overheidsherstructurering overigens) in tandem opereerden.
Zou dat nu nog een oplossing kunnen zijn? Of, zou fiscaal stimuleren (het gebruik van begrotingsruimte of het laten oplopen van het tekort) de inflatiedoelstelling van 2% dichterbij brengen?
Ik denk niet dat overheden zelf moeten gaan consumeren. Door bijvoorbeeld een nette maar zinloze betonnen vloer onder de waterwegen aan te leggen. Mogelijk zijn er wel voordelen te halen met fiscale steun bij R&D op innovaties, zoals voor de Klimaatwende, of voor innovaties in het algemeen. En dan niet met een magere 1,7 miljard van NL-Invest, maar met véél meer in het vooruitzicht en met meer landen tegelijk.
Breng dat grotere kapitaal in middels een NL-Sovereign Wealth Fund zodat het bedrijfsleven weet dat het menens is (psychologie) en dat het langdurig is want met een apart fonds op afstand (privaatrechtelijk met toezicht Rijk) kunnen politici niet om de paar jaar gaan marchanderen. Hiermee komt er hopelijk zodanig schaarste in de werkgelegenheid dat lonen stijgen, de grootste driver in de inflatie index.
Hou er tot slot rekening mee dat deze discussie er over 10-15 jaar misschien oud-modisch uitziet. Denk aan de overwinsten van de pensioenfondsen in de jaren negentig. Discussies en artikelen te over (w.o. in de ESB) met de vraag of en hoe we pensioenfonds over(!)winsten moesten belasten. Totdat de beurzen en de lage rente die discussie deden verstommen.
Groet, JP van Sophister.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten